داستانی بی‏نهایت شگفت!ازعاشقان حسین(ع)

جابجائی جسد مرده ازقبرتوسط ملائک

حاج محمدکاظم هزارچربی نقل می‏کند: «من در مجلس درس استاد اکمل آیةالله وحید بهبهانی که در مسجد پایین صحن مقدس کربلای معلی تشکیل می‏شد حاضر بودم. پس از پایان درس زائر غریبی که لباس اهالی آذربایجان را به تن داشت داخل مسجد شد و سلام کرد و دست استاد را بوسید.»
آنگاه دستمال بسته‏ای را در مقابل استاد گذارد و گفت:
«این را به مخارجی که می‏خواهید مصرف کنید.»
مرحوم بهبهانی دستمال بسته را باز کرد. در میان آن جواهرات و زیورآلات زنانه بود. آنگاه فرمود:
«شما کیستید و داستان این زیورآلات چیست؟»
او گفت: «من قصه‏ی عجیبی دارم. من مدتی به شیروان و دربند که از بلاد روسیه است سفر می‏کردم و در آنجا مشغول تجارت بودم و مردی صاحب ثروت بودم. در یکی از روزها چشمم به دختری زیبارو و صاحب جمال افتاد به گونه‏ای که عشق او در سراسر وجودم نفوذ کرد و نتوانستم فکر او را لحظه‏ای از خاطرم بیرون کنم. پس نزد کسان آن دختر که از اعیان و ثروتمندان مسیحیان بودند رفتم و رسما از دخترشان خواستگاری کردم.»
پدر و مادر دختر گفتند: «در تو هیچ عیب و نقصی نیست مگر اینکه به مذهب نصاری داخل نیستی و ما دختر به غیر مسیحی نمی‏دهیم. اگر به دین ما داخل شوی دختر را به تو تزویج می‏کنیم.»
پس من مهموم و غمناک از نزد آنان بیرون آمدم، چرا که آنان امر را معلق کرده بودند بر عملی که پذیرفتن آن از ناحیه‏ی من محال بود.
چند روز گذشت و روز به روز محبت و عشق من به آن دختر زیادتر می‏شد تا آنجا که کار به جایی رسید که دست از تجارت و شغل خویش برداشتم و مانند دیوانگان گشتم و نزدیک بود که هلاک شوم.
عاقبت با خود گفتم: «چاره‏ای نیست! اکنون می‏روم و به ظاهر دست از اسلام برمی‏دارم و به صورت مسیحی می‏شوم.»
صبحگاه از خواب برخاستم سریعا نزد کسان آن دختر رفتم و گفتم: «حاضرم که از اسلام بیزاری و برائت جویم و داخل در دین عیسی مسیح شوم.»
آنان نیز پس از گرفتن گواه پذیرفتند و دختر را به من تزویج کردند.
چون مدتی گذشت از این عمل ننگین پشیمان شدم و خود را سرزنش می‏کردم ولی نه روی بازگشت به سوی وطن داشتم و نه طاقت عمل به وظایف نصرانیت داشتم و از عمل به شرایع اسلام چیزی در من یافت نمی‏شد به غیر از گریستن بر مصائب حضرت سیدالشهداء علیه ‏السلام، چرا که در آن لحظات حساس محبتم به آن حضرت افزون گشته بود و تفکراتم پیرامون مصائب آن حضرت بیشتر شده بود و گریه‏ام برای آن حضرت افزون.
همسرم از مشاهده‏ی این حالت از من تعجب می‏کرد چرا که هیچ علتی برای گریه‏هایم نمی‏دید و روز به روز بر حیرتش اضافه می‏شد ولی من علت گریه‏ام را برای او نمی‏گفتم.
عاقبت پس از اصرارهای فراوان همسرم با توکل بر خدا حقیقت حال را به او گفتم که من به مذهب اسلام باقی هستم، هر چند به شرایع آن عمل نمی‏کنم و گریه‏های من در مصائب حضرت اباعبدالله الحسین علیه ‏السلام است.
همین که همسرم نام «حسین علیه ‏السلام» را شنید منقلب گشت. پس از مدتی گفتگو با من نور حقیقت در دلش ظاهر شد و به شریعت اسلام داخل گشت و او نیز با من در گریه و ناله و اقامه‏ی عزا بر آن حضرت همراه شد.
یک روز به او گفتم: «اگر حاضر باشی مخفیانه از این شهر به سوی کربلا می‏رویم و علنا در کنار ضریح آن حضرت، اسلام خود را اظهار می‏کنیم.»
همسرم از صمیم قلب با من موافقت نمود. پس شروع کردیم به تهیه‏ی لوازم سفر، اما هنوز قدری نگذشته بود که همسرم بیمار شد و به سبب همان بیماری مدتی بعد درگذشت.
پس اقارب و خویشان او جمع شدند و او را به طریقه‏ی نصارا دفن نمودند و به اقتضای مذهبشان جمیع زیورآلات و جواهراتش را با او دفن کردند.
هنگامی که به خانه بازگشتم و جای خالی او را دیدم حزن و غم من زیاد شد و با خود گفتم: «امشب، مخفیانه قبر او را می‏شکافم و جسد او را بیرون می‏آورم و در اولین فرصت به سوی نزدیکترین شهر مسلمانان می‏برم و در آنجا دفن می‏کنم.»
چون شب فرارسید و قبرش را نبش کردم با کمال تعجب دیدم که مردی با سبیل‏های کلفت و بلند و ریش تراشیده در قبر همسرم مدفون است و خبری از همسرم در میان قبر نیست.
از مشاهده‏ی این قضیه‏ی عجیب و شگفت عقل از سرم پرید و در تفکری عمیق فرورفتم به گونه‏ای که در همان حال، خواب مرا ربود.
در عالم خواب دیدم که کسی می‏گوید:
«ای مرد دل خوش دار و شادمان باش که همسرت را ملائکه حمل نمودند و به سوی کربلا بردند و در حرم حسینی در طرف پایین پای آن حضرت نزدیک مناره کاشی دفن نمودند و این جسد که می‏بینی، جثه‏ی فلان مرد عشار و رباخوار است که امروز او را در حرم حضرت سیدالشهدا دفن کرده بودند و ملائکه جای او را با همسرت معاوضه نمودند و زحمت حمل و نقل جنازه را از تو برداشتند.»
من خوشحال و شادمان از خواب برخاستم و فورا عازم کربلای معلی شدم و خداوند به من توفیق کرامت فرمود که به زیارت حضرت سیدالشهداء علیه ‏السلام مشرف شوم. سپس از خادمان حرم مقدس سؤال کردم که در فلان روز - همان روز که عیالم را دفن کرده بودند نام بردم - در پای مناره‏ی کاشی سبز رنگ چه کسی را دفن کردند؟
گفتند که فلان مرد رباخوار را در آن موضع به خاک سپرده‏اند.
من قضیه‏ی خویش را برای آنها نقل کردم. پس برای کشف حقیقت حال، آن قبر را شکافتند و من جهت معلوم شدن مطلب داخل قبر شدم و دیدم که همسرم در میان لحد خوابیده به همان صورتی که در ولایت خودش او را به خاک سپرده بودند!
پس زیورآلات و جواهراتش را از میان قبر برداشتم و اکنون به حضور شما آمده‏ام تا تقدیم نمایم.»
مرحوم وحید بهبهانی (ره) نیز دستور دادند تا آنها را میان فقرا و مستحقان تقسیم کنند

حضرت ابوالفضل چیزی از مقام امامت کم ندارد / وقایعی که روز تاسوعا در کربلا اتفاق افتاد

 گفت و گو با آیت‌الله سیدرضی شیرازی، فقیه و استاد فلسفه

پرسش: درباره کرامات و مقاماتی که برای حضرت عباس ذکر می شود، چه نظری دارید؟ و چه مقدار از آن را مورد تایید می دانید؟

پاسخ: حقیقت این است که حضرت عباس، امام نیست. برخی که بیشتر البته در عوام رائج است حضرت عباس را امام می شمرند. ایشان امام نیست و مقام امامت را دارا نیست. اما حقیقتی دیگر هم در عالم معرفت نهفته است و آن اینکه حضرت عباس هیچ چیزی از مقام امام کم ندارد. این معنای این است که وجود ایشان مقامات اخلاقی و ایمانی که در امام معصوم هست را سیر کرده و رسیده است. از منظر کلامی هیچ ایرادی به این موضوع وارد نیست. بنابراین مقام حضرت عباس پس از امام حسین مقامی عالی رتبه است که همه ائمه معصومین ما بر آن اذعان دارند. باب الحوائج است به طور ویژه. درک این خودش یک مقام علمی است که کار هر کسی نیست.

پرسش: آیا می توان برای ایشان مقام عصمت قائل بود؟

پاسخ: مقام عصمت هم مراتب دارد. بله در مراتب بالایی حضرت عباس به مقام عصمت هم دست یافته است. اما قطعا عصمت پیامبران و چهارده معصوم مقاماتی دارد و عصمت حضرت زینب و حضرت عباس هم در مقاماتی است که قابل فهم و اثبات است.

پرسش: حضرت عباس در میان ما از محبوبیت خاصی برخوردار است. به نظر شما نکته مهمی که در زندگی آن حضرت هست و در جامعه ما و زندگی ما نیست، چه چیز است؟

پاسخ: این موضوع مهم در شخصیت ایشان ادب است. حضرت قمر بنی هاشم، نمونه کامل تحقق ادب در شخصیت یک انسان است. تولدش ادب بوده است. مادرش پس از حضرت فاطمه ( سلام الله علیها ) باید گفت که مادر ادب بوده است. لذا تمام مراتب و مقاماتی که در اخلاق برای ادب ذکر شده در شخصیت حضرت عباس حلول پیدا کرده است. حالا این شخصیت مودب در مدینه در مکه، در کربلا، در خانه و خانواده، در جامعه در بین زنان، در بین بازاریان در بین همه به نام شخصیتی با ادب معرفی شده است. شخصیتی که گفته شده تمام مردان و زنان عرب مدینه و مکه بر ادب و غیرت و پاکی این مردبزرگ غبطه می خوردند. حالا این ادب کجای جامعه مسلمان ما هست؟ چقدر هست؟ زنان مسلمان ما باید وقتی مردی را می بینند غیرت و جوانمردی او را چنان درک کنند که نشانه آن در حضرت عباس نمود داشته است. اگر می گوییم یا ابالفضل، باید تمام فضائل و نیکویی های اخلاقی هر کس به قدر و اندازه خودش در ما دیده شود. ان شاء الله به مراتب بزرگواری آن بزرگان این مقامات در ما و شما جوان ها و جامعه ما محقق شود. 

 برگرفته از منابع تاریخی و حدیثی همچون مناقب ابن شهر آشوب، فیض العلام و کافی

روز تاسوعا چگونه گذشت؟

در پیش از ظهر روز نهم محرم، شمر بن ذی الجوشن به همراه چهار هزار نفر سپاهی به سرزمین کربلا وارد شد. او حامل نامه ای از سوی عبیدالله بن زیاد خطاب به عمر بن سعد بود که پس از رسیدن به کربلا، نامه را تقدیم پسر سعد کرد.

در این نامه، ابن زیاد از او خواسته بود که یا حسین علیه السلام را مجبور به پذیرش بیعت کند و یا با او بجنگد. عبیدالله همچنین در این نامه عمر بن سعد را تهدید کرد که اگر چنانچه از فرمان او سرباز زند از لشکر کناره بگیرد و مسئولیت آن را به شمر بن ذی الجوشن واگذار نماید.

ابن سعد با خواندن نامه، شمر را مورد سرزنش قرار داد و گفت: «وای بر تو؛ خداوند تو و اهل خانه ات را مقرب درگاه خود نسازد و چیزی را که تو به سبب آن پیش من آمدی زشت بدارد. به خدا سوگند، می دانم که تو عبیدالله را از قبول آنچه که من برای او نوشته بودم بازداشتی و کاری را که من امیدوار بودم با صلح و سازش به سرانجام برسد را تباه ساختی. به خدا سوگند حسین علیه السلام تسلیم نخواهد شد، زیرا روح پدرش در کالبد اوست».

شمر به او گفت: «چه خواهی کرد آیا فرمان امیر را اطاعت کرده و با دشمنش می جنگی و یا کناره خواهی گرفت و مسؤلیت لشکر را به من می سپاری؟» عمر بن سعد گفت: «امارت لشکر را به تو واگذار نخواهم کرد من در تو شایستگی این کار را نمی بینم پس خود این کار را به پایان خواهم رساند؛ تو فرمانده پیاده نظام لشکر باش».

امان نامه برای فرزندان ام البنین

زمانی که شمر نامه ابن زیاد را - که خطاب به عمر بن سعد نوشته شده بود - از او می گرفت، به همراه عبدالله بن ابی المحل - برادرزاده ام البنین - به عبیدالله گفتند: «ای امیر؛ خواهرزادگان ما همراه با حسینند اگر صلاح می بینی نامه امانی برای آنها بنویس».
عبیدالله پیشنهاد آنها را پذیرفت و به کاتب خود فرمان داد تا امان نامه ای برای آنها بنویسند. عبدالله بن ابی المحل امان نامه را به وسیله غلام خود - کزمان یا عرفان - به کربلا فرستاد. او پس از ورود به کربلا، متن امان نامه را برای فرزندان ام البنین قرائت کرد که با مخالفت فرزندان ام البنین روبرو شد.

در روایتی دیگر آمده که شمر خود امان نامه را گرفته با خود به کربلا آورد او پس از ورود به کربلا و تقدیم نامه ابن زیاد به عمر بن سعد، به اردوگاه سپاه امام حسین علیه السلام نزدیک شد و فریاد برآورد: «خواهر زادگان ما کجایند؟» عباس علیه السلام و برادرانش در نزد اباعبدالله الحسین علیه السلام نشسته بودند.

عباس علیه السلام ساکت بود و جواب شمر را نمی داد. امام علیه السلام به حضرت عباس علیه السلام فرمودند: «هر چند او فاسق است اما پاسخش را بده همانا او از دایی های شما است». عباس و عبدالله و جعفر و عثمان فرزندان علی بن ابی طالب علیه السلام بیرون آمدند و گفتند: «چه می خواهی؟» شمر به آنها گفت: «ای خواهر زادگان من، شما در امان هستید من برای شما از عبیدالله امان گرفته ام»؛ اما عباس علیه السلام و برادرانش همگی گفتند: «خدا تو و امان تو را لعنت کند ما امان داشته باشیم و پسر دختر پیامبر صلی الله علیه و آله امان نداشته باشد».

آماده شدن برای جنگ

عمر بن سعد در شامگاه روز نهم محرم الحرام خود را آماده جنگ با سید و سالار شهیدان علیه السلام کرد و به سپاهیانش فرمان داد تا برای جنگ آماده شوند او در میان سپاهیان خود ندا در داد که: «یا خیل الله ارکبی و بالجنه ابشری؛ ای لشکریان خدا! سوار شوید که شما را به بهشت بشارت می دهم!» کوفیان هم سوار شده، مهیای نبرد شدند.

هیاهو و سر و صدای لشکر بلند شد. امام علیه السلام در جلوی خیمه خویش نشسته بود و به شمشیر خود تکیه داده بود. خواهرش زینب سلام الله علیها با شنیدن سر و صدای لشکر کوفه، به برادرش نزدیک شد و گفت: «برادرم آیا صداهایی را که نزدیک می شوند، می شنوید؟» امام علیه السلام سر را بلند کرد و فرمود: «من رسول خدا صلی الله علیه و آله را در خواب دیدم که به من فرمود: تو [بزودی] نزد ما خواهی آمد».

زینب کبری سلام الله علیها پس از شنیدن این سخن سیلی به صورت خود زد و گفت: «وای بر من». امام حسین علیه السلام به خواهرش فرمود: «خواهرم واویلا مکن؛ آرام باش خدای رحمان تو را ببخشاید». در این هنگام حضرت عباس علیه السلام نزد حضرت آمد و به امام عرض کرد: «ای برادر این سپاه دشمن است که تا نزدیکی خیمه ها به پیش آمده است».

امام علیه السلام در حالی که برمی خاست فرمود: «ای عباس؛ جانم به فدایت؛ بر اسب خود بنشین و نزد آنها برو و بپرس که چه می خواهند و برای چه به پیش آمده اند؟» حضرت عباس علیه السلام با بیست سوار که زهیر بن قین و حبیب بن مظاهر هم از جمله آنان بودند نزد سپاه دشمن آمدند و پرسیدند: «چه رخ داده و چه می خواهید؟» گفتند: «فرمان امیر است که به شما بگوییم یا بیعت کنید و یا آماده کارزار شوید».

عباس علیه السلام گفت: «از جای خود حرکت نکنید تا نزد ابی عبدالله علیه السلام رفته و پیام شما را به عرض ایشان برسانم». آنان پذیرفتند پس عباس علیه السلام به تنهایی نزد امام حسین علیه السلام آمد تا موضوع را به ایشان خبر دهد. امام علیه السلام به حضرت عباس علیه السلام فرمودند: «اگر می توانی آنها را راضی کن که جنگ را تا فردا به تأخیر اندازند و امشب را به ما مهلت دهند تا با خدای خود راز و نیاز کنیم و به درگاهش نماز بگزاریم خدا می داند که من به خاطر او نماز و تلاوت کتاب او را بسیار دوست می دارم».

در طول مدتی که عباس علیه السلام با امام علیه السلام مشغول گفتگو بود همراهان او هم از این فرصت استفاده کرده به گفتگو با سپاه عمر بن سعد پرداختند و آنان را از جنگ با امام حسین علیه السلام برحذر می داشتند و در ضمن آنان را از پیشروی باز می داشتند. پس حبیب بن مظاهر آغاز به سخن کرد و به زهیر بن قین گفت: «تو با این قوم صحبت می کنی یا این که من صحبت کنم». زهیر گفت: «تو سخن بگو».

حبیب بن مظاهر خطاب به آنان گفت: «ای مردم، آگاه باشید که به خدا سوگند بدترین قوم در نزد خداوند قومی هستند که در حالی که ذریه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و اهل بیت او و شب زنده داران و عبادت کنندگان را کشته اند بر او وارد می شوند». عزره بن قیس به او گفت: «تو تا می توانی، خود را پاک جلوه می دهی».

زهیر گفت: «ای عزره خداوند او را پاکیزه و هدایت کرده است؛ ای عزره از خدا بترس و بدان که من خیر خواه توام. ای عزره تو را به خدا مبادا از کسانی باشی که گمراهان را بر کشتن جانهای پاک یاری بدهید». عزره گفت: «ای زهیر تو نزد ما از شیعیان این خاندان نبودی بلکه عثمانی بودی».

گفت: «آیا بودنم در اینجا نشان آن نیست که با آنهایم. بدان به خدا سوگند من هرگز برایش نامه ای ننوشتم و پیکی نزدش نفرستادم و هرگز به او وعده یاری ندادم لیکن مسیر راه من و او را با هم یک جا گرد آورد چون او را دیدم و یاد رسول خدا صلی الله علیه و آله و منزلت وی نزد او افتادم و دانستم که سوی دشمن خویش و حزب شما می رود. آنگاه مصلحت چنین دیدم که یاری اش دهم و در حزب او باشم و جان خویش را برای آنچه که شما از حق خدا و رسول صلی الله علیه و آله ضایع کردید سپر جانش گردانم».

در این هنگام ابوالفضل العباس علیه السلام نزد سپاهیان دشمن بازگشت و درخواست امام علیه السلام را به اطلاع آنان رساند و از آنان آن شب را مهلت خواست. ابن سعد در پذیرش این درخواست تردید داشت از این رو با سران لشکرش مشورت کرد. او ابتدا نظر شمر را جویا شد و خطاب به او گفت: «ای شمر نظرت در این باره چیست؟» شمر گفت: «هر چه تو بگویی؛ چرا که تو فرمانده این لشکر هستی و رای رای توست». آنگاه ابن سعد نظر دیگران را پرسید عمرو بن حجاج گفت: «سبحان الله اهل دیلم و کفار از تو چنین تقاضای می کردند سزاوار بود که با آنان موافقت کنی».
قیس بن اشعث - از دیگر فرماندهان سپاه عمر بن سعد - نیز گفت: «با درخواست آنان موافقت کن. به جان خودم سوگند که آنها صبح فردا با تو به مقابله برخواهند خاست و بیعت نخواهند کرد». عمر بن سعد گفت: به خدا سوگند اگر بدانم که چنین می کنند شب را به آنان مهلت نمی دهم.

مهلت به امام حسین علیه السلام

سرانجام ابن سعد با مهلت یک شبه به امام حسین علیه السلام و یارانش موافقت نمود. او شخصی را با عباس بن علی علیه السلام همراه کرد و به سوی اردوگاه سپاه امام علیه السلام فرستاد. فرستاده عمر بن سعد در مکانی كه تمامی سپاهیان امام حسین علیه السلام سخنش را به وضوح می شنيدند، ايستاد و فریاد زد: «ما تا فردا به شما مهلت می دهيم اگر تسليم شديد، شما را نزد اميرمان عبيداللّه بن زياد می بريم، اما اگر خوددارى كرديد و از پذیرش بیعت سر باز زدید شما را رها نخواهیم کرد و با شما خواهیم جنگید».

پس از قبول درخواست امام علیه السلام، سپاه کوفه به دستور عمر بن سعد به اردوگاه خود بازگشتند. امام جعفرصادق علیه السلام در ضمن حدیثی، در توصیف این روز فرمودند: «تاسوعا روزی است که حسین علیه السلام و اصحاب او در کربلا محاصره شدند و سپاه شامی بر ضد آنان گرد هم آمدند. ابن زیاد و عمر بن سعد نیز از فراهم آمدن آن همه نیرو خوشحال شدند و آن روز حسین علیه السلام و یارانش را ناتوان شمردند و یقین کردند که دیگر برای او کمکی نخواهد رسید و عراقیان نیز او را پشتیبانی نخواهند کرد».

برگرفته از سخنان حجت الاسلام دکتر قاسم کاکایی، استاد فلسفه و عرفان اسلامی

شخصیت حضرت عباس و نقش ایشان در سرزمین کربلا 

حضرت عباس به لحاظ معرفتی موحد بسیار بزرگی بوده که در دامان امیرالمومنین پروده شده و از حیث توحید که زیر بنایی‌تر این اصل اسلام است، مراحل عالیه توحید را طی کرده و از کودکی مراتب معرفت وی ظاهر و بارز بوده است. در بعد عبادت، وی یکی از عابدترین افراد زمان خود بود که جای عبادت در چهره و پیشانی وی برای سجده های طولانی واضح و بارز بوده است. حضرت عباس در زمان کربلا 34 ساله بود و زمانی که به دنیا آمد امام حسین 23 سال داشت، از این رو زیر سایه امام حسن مجتبی و امام حسین پرورش یافت و چون این دو بزرگوار امام و معصوم بودند، شاید جایگاه وی آنچنان که باید پیش خورشید وجود امام حسن مجتبی و امام حسین نمایان نشده است، به همین علت از وی به عنوان قمر بنی هاشم یاد می کنند، که به اعتقاد من وی جلوه خورشید امام حسین است.

این که ما در روز عاشورا مرتب امام حسین را می بینیم که از خیمه به میدان می آید، شهیدی را برداشته و برمی گردد، بالای سر شهدا می روند و بین خیمه و میدان نبرد در رفت و آمد هستند، معمولا توجه نمی کنیم که حضرت ابوالفضل چه جایگاهی در این میان دارد، اگر به جریان کربلا نگاه کنیم در می یابیم هنگامی که امام حسین به میدان می رود و شهید بر دوش برمی گردد، خیمه های امام حسین، لشکر امام حسین و عقبه لشکر همه زیر نظر حضرت عباس است یعنی این که حضرت عباس تمام جوانب را زیر نظر داشت و امام حسین اطمینان خاطر داشت که آنها رها کرده و به طرف میدان می رفت. این نقش را زمانی متوجه می شویم که هنگام شهادت حضرت ابوالفضل امام حسین فرمودند پشتم شکست.

مشخص است که این پشت و پناه امام حسین، ابوالفضل است که حضور پررنگی دارد؛ مادامی که حضرت ابوالفضل شهید نشده بود دشمن جرأت نداشت از شجاعت حضرت ابوالفضل به خیمه ها نزدیک شود. امام حسین پس از شهادت حضرت ابوالفضل فرمود که امشب آن چشم هایی که از ترس تو خواب نداشتند، آسوده می خوابند و کسانی که می توانستند در سایه تو به آرامی بخوابند آرامش نخواهند داشت. از این نظر حضرت ابوالفضل به واقع سپهدار و علمدار بود.

مقام علمداری حضرت ابوالفضل مقام کمی نبود. وقتی علم برپا است یعنی سپاه برپا است، هم رعبی در دل دشمن و هم امیدی برای لشکر خودی است، از این رو در تمام جنگ ها علم را به دست شجاعترین فرد می دادند که تا آخرین لحظه بایستد، مقاومت کند و سپاه را سرپا نگاه دارد. در جنگ های پیامبر(ص) علم در دست حضرت علی بود. حضرت ابوالفضل همان نقشی را برای امام حسین ایفا می کند که حضرت علی برای پیامبر ایفا کرد.

بحث سقا بودن و مردم را سیراب کردن نیز در آن زمان بسیار مهم بوده است، به ویژه اگر شط فرات محاصره شده باشد. وقتی از ابن زیاد به عمر سعد نامه می آید که آب بر سپاه امام حسین بسته شود، از بستن آب به عنوان یک استراتژی جنگی استفاده می شود، در این شرایط آب آوردن و سقا بودن اهمیت خارق العاده ای پیدا می کند. حضرت ابوالفضل چندین بار تا شب عاشورا به خیمه ها آب رساندند و هدف دشمن از محاصره شط را خنثی کرد، اما از شب عاشورا محاصره جدی تر و کار حضرت عباس سخت تر شد.

 روایت شاعر مسیحی از کشته شدن حضرت عباس و امام حسین

آنچه می خوانید، دو قطعه از مجموعه شعری بولس سلامه، شاعر و ادیب مسیحی لبنانی برای واقعه کربلا  که توسط حجت الاسلام محمدرضا زائری ترجمه شده است.

روز نهم محرم: قمر بنی هاشم

و یقول العباس للسبط هیا ننزل الماء لن نموت ظماء
هم ان ینزل الفرات فنادی دارمی:«یا ویحکم جبناء
امنعوه المیاه یهلک، فان الرمل یشتاق فی الهجیر الشواء»
« یا الهی اظمئه» قال حسین «ولیذق فائر الجحیم جزاء»
غضب الدارمی فاستل سهما زاده البغض حده و مضاء
ورماه،فرن فی مسمع الشیطان سهم تقمص البغضاء
فاستعاذ الهواء من سهم نذل لوث الارض سهمه و الهواء

و عباس به فرزند پیامبر گفت:«برخیزیم و به سوی آب برویم.» چون خواست به سوی فرات برود «دارمی» بر سر لشکریان فریاد کشید که راه را بر او ببندید تا بمیرد. حسین او را نفرین کرد و گفت «خدایا تشنه اش بدار تا از عذاب جهنم بچشد.» «دارمی» خشمگین شد و از کینه تیری افکند که زمین و آسمان را آلوده کرد.

روز دهم: سالار شهیدان حسین بن علی

صاح شمر بالناس هیا اقتلوه اتراکم اصبحتم رحماء
قام بالسیف زرعه بن شریک شر من انبت الوری لوماء
ضرب الکتف و الترائب حنت کحنین الناعور یرخی الدلاء
ند عن دوحه المکارم غصن دونه کل روضه غناء
مالت الدحه الرفیعه فانهارت قواها و هزت البیداء
وانبری الشمر یذبح السبط ذبحا لیت کانت یمینه شلاء
فصل الراس عن قتیل شهید فعن الشمس قد ازال الضیاء
جردوه من الثیاب و ضنوا ان یبقوا علی الحسین غطاء
اوطاء الخیل ظهره فاستعاذ الصلب و انقضت الحنایا التواء

شمر فریاد زد: «بشتابید و او را بکشید» «زرعه بن شریک» از پست ترین ناپاکان شمشیر برآورد و بر شانه و گردن حسین زد و شاخه ای بزرگ از باغستان کرامت را فاکند. قامت بلند حسین بی تاب شد و بر زمین افتاد. شمر شتافت تا سر از بدن او جدا کند و ای کاش دستانش خشک می شد. شمر سر مبارک پسر پیامبر را برید و نور آن خورشید درخشان را خاموش ساخت. لباس های تن او را غارت کردند و آنگاه اسب ها بر جنازه پاک او تاختند.

جم تلفات سپاه عمر بن سعد بسیار زیاد بود. یاران امام حسین علیه السلام با وجود عده‌ی کم شان، آنان را تار و مار کردند و ضربات مهلکی بر آنان وارد آوردند، به گونه ای که بعضی از مورخان گفته‌اند: خانه‌ای در کوفه نبود، مگر آنکه از آن صدای نوحه و گریه بلند بود. 

تعداد كشته‎شدگان لشكر عمر بن سعد به طور دقيق روشن نيست، ولي در مقاتل چنين نوشته شده است كه حبيب بن مظاهر كه از ياران امام حسين‎(ع) بود، در روز عاشورا نبرد سختي كرد و شصت و دو مرد را كشت،[1] يا زهير بن قين ـ يكي ديگر از اصحاب امام حسين(ع) ـ در روز عاشورا صد و بيست نفر را كشت تا كثير بن عبدالله شعبي و مهاجربن‏اوس او را به شهادت رساندند.[2]

نافع بن هلال نيز كه نام خود را بر تيرهايش نوشته و آن‎ها را زهرآلود كرده بود، دوازده ياسيزده تن از ياران عمر بن سعد را كشت تا هر دو بازويش را شكستند و اسيرش كردند و بعد شمر او را به شهادت رسانيد،[3] يا ابي الشعثاء كندي كه تيرانداز زبردستي بود، در روز عاشورا پنج نفر زا به درك واصل كرد.[4] و وهب بن عبدالله كه مادرش روز عاشورا با او بود، گفت: پسرم برخيز و زاده‎ي دختر رسول خدا(ص) را ياري كن! او هم براي اطاعت سخن مادرش به ميدان رفت و نوزده سوار و دوازده پياده از لشكر عمر بن سعد را كشت تا اين كه هر دو دستش را برديدند، بازجنگيد تا كشته شد[5] و عبدالله بن عمر كلبي هفت يا هشت تن از آن‎ها را كشت، سپس اسير شد و به دستور عمر بن سعد، گردنش را زدند[6] و قره بن ابي قره غفاري شصت و هشت تن و مالك بن انس چهارده و به قولي هجده تن از آنان را كشت؛ [7] جون بن ابي مالك ـ آزاد كرده ابي‎ذر غفاري ـ بيست و پنج نفر را كشت و جنازه او را پس از ده روز يافتند كه بوي مشك از آن بلند مي‎شد[8] و انيس بن معقل اصبحي نيز بيش از بيست نفر را كشت و مؤذن امام حسين(ع) ـ حجاج بن مسروق جعفي ـ بيست و پنج نفر را كشت و به شهادت رسيد[9] و غلام تركي كه خادم امام حسين(ع) و حافظ قرآن بود، جماعتي را كه تا هفتاد نفر گفته‎اند، كشت.[10] و علي اكبر(ع) هم جمع بسياري را كشت، در روايتي يكصد و بيست مرد را كشت و در مناقب گويد، هفتاد مرد را كشت و جنگ را ادامه داد تا به دويست تن رسانيد.[11] عبدالله پسر مسلم بن عقيل در سه حمله نود و هشت مرد را كشت تا اين كه به دست عمروبن صبيح صيداوي و اسد بن مالك شهيد شد؛[12] اما خوارزمي و ابن شهرآشوب مي‎گويند: در سه حمله جماعتي را كشت[13]. عون پسر عبدالله‎بن جعفر ـ فرزند زينب كبري(س) ـ هيجده پياده را كشت[14] و پسر ديگر زينب كبري(س)، به نام محمد، ده تن را كشت[15] و عبدالرحمن بن عقيل هفده سوار را كشت[16] و جعفر بن عقيل دو مرد و طبق نقلي پانزده سوار را كشت؛[17] قاسم بن حسن نيز سي و پنج مرد را كشت[18] و حسن بن حسن(ع) در روز عاشورا در خدمت حسين(ع) جنگيد و هفده نفر را كشت.[19]

در روز عاشورا وقتي امام حسين(ع) تنها شد، بعضي از راويان گفتند: «به خدا قسم! من شكسته بالي كه فرزند و خاندان و يارانش كشته شده باشند، دلاورتر از حسين(ع) نديدم؛ پهلوانان به او حمله مي‎بردند و او بر آن‎ها حمله مي‎كرد؛ به سي هزار لشكر كامل حمله مي‎برد و مانند ملخ از جلوي او مي‎گريختند و سپس به مركز خود برمي‎گشت و مي‎فرمود:

لا حول و لا قوة الا بالله العلي العظيم.[20]

در «اثبات الوصية» روايتي نقل شده كه در آن روز، هزار وهشتصد جنگجو به دست خود كشت. در «بحارالانوار» آمده است كه ابن شهرآشوب در مناقب آل ابي طالب گفته است‎: پياپي جنگيد تا هزار ونهصد و پنجاه نفر را، جز زخمي‎ها، به قتل رسانيد و عمر بن سعد به لشكرش فرياد زد: واي بر شما! مي‎دانيد با چه كسي مي‎جنگيد؟ اين زاده‎ي قتّال عرب است! از همه سو به او حمله كنيد، چهار هزار تيرانداز دورش را گرفتند و راه خيمه‎ها را بر او بستند.[21]

درباره‎ي اين كه چگونه يك شخص مي‎تواند اين همه از افراد دشمن را به قتل برساند، بايد گفت كه چون لشكر عمربن سعد از هيبت و عظمت و شكوه شخصيّت جنگي امام حسين(ع) در هراس بود، در برابر حمله‎هاي حضرت پا به فرار مي‎گذارند و در اين ميان بسياري از افراد بدون اين كه از حضرت بر آن‎ها ضربتي وارد آيد، زير دست و پاي اسب‎ها و فشار جمعيت از بين مي‎رفتند و اين گونه بود كه تعداد كشته‎هاي كربلا بسيار مي‎باشد.

پی نوشتها:

[1]. بحارالانوار، ج 45، ص 27.

[2]. نفس المهموم، ص 277 قم مكتبة بصيرتي، سال 1405 ق.

ـ همان، ص 271 و 277.

ـ مقتل الحسين(ع)، مقرم عد الرزاق، ص 244، چاپ پنجم، بيروت، دار الكتاب الاسلامي، 1399 ق.

[3]. وقعة الطف، ابي مخنف، تحقيق: استاد محمد هادي يوسفي غروي، ترجمه: داود سليماني، انتشارات موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، قم، ص 173.

[4]. همان، ص 178.

[5]. همان، ص 159 و 160.

[6]. همان، ص 286.

[7]. همان، ص 288، مقتل الحسين(ع)، مقرم عبد الرزاق، ص 253.

[8]. همان، ص 291، مقتل الحسين(ع)، ص 252.

[9]. شيخ عباس قمي، همان مأخذ، ص 291.

[10]. همان مأخذ، ص 294.

[11]. همان مأخذ، ص 309، مقتل الحسين(ع)، ص 258، بحارالانوار، ج 45، ص 43.

[12]. همان مأخذ، ص 316.

[13]. مقتل الحسين(ع)، ص 262.

[14]. همان مأخذ، ص 317.

[15]. همان مأخذ، ص 318.

[16]. همان مأخذ، ص 319.

[17]. همان مأخذ، 319.

[18]. همان مأخذ، ص 321.

[19]. همان مأخذ، ص 328.

[20]. اللهوف، ص 105، تاريخ طبري، ج 6، ص 259، بحارالانوار، ج 45، ص 50.

[21]. بحارالانوار، ج 45، ص 50، مناقب آل ابي طالب، ج 4، ص 110.

منبع: نهضت عاشورا (تحريف‌ها و شبهه‌ها)، مركز مطالعات و پژوهش‌‌هاي فرهنگي حوزه‌ي علميه (1381)

نبرد کربلا